سیلورین SILURIAN در ایران

سیلورین SILURIAN  در ایران

رسوبات سيلورين(Silurian) براى اولين بار در سال 1835 توسط  دانشمند انگليسى به نام مورچيسون(Murrchison)  مطالعه شده و نام آن از قبيله سيلور که در ناحيه ولز زندگى مى کرده اند،گرفته شده است. از طرفى چون رسوبات سيلورين در جزيره گوتلند واقع در درياى بالتيک به خوبى توسعه داشته و مطالعه شده اند، بنابراين اين دوره را در اروپا گوتلندين(Gotlandian)  نيز مى نامند.

رسوبات سيلورين(Silurian) براى اولين بار در سال 1835 توسط  دانشمند انگليسى به نام مورچيسون(Murrchison)  مطالعه شده و نام آن از قبيله سيلور که در ناحيه ولز زندگى مى کرده اند،گرفته شده است. از طرفى چون رسوبات سيلورين در جزيره گوتلند واقع در درياى بالتيک به خوبى توسعه داشته و مطالعه شده اند، بنابراين اين دوره را در اروپا گوتلندين(Gotlandian)  نيز مى نامند.

در انگلستان (مقطع تيپ) و در بعضى مناطق دنيا حد تحتانى و گاهى حد فوقانى سيلورين به وسيله يک دگرشيبى مشخص تعيين مى شود. در سيلورين حرکات کوهزايى کالدونين (Caledonian) به وقوع پيوسته که يکى از مهمترين چين خوردگى هاى پالئوزوييک به شمار مى آيد. اين چين خوردگى اروپا و بعضى ديگر نواحى دنيا را تحت تاثير قرار داده است. از رسوبات دوره سيلورين مى توان شيل هاى گراپتوليت دار، آهک و مارن هاى براکيوپوددار و همچنين ريف هاى مرجانى را نام برد که به وفور در اين دوره ديده مى شود. علاوه بر گراپتوليت ها، تريلوبيت ها، مرجان ها و سفالوپودها که در درياهاى سيلورين زندگى مى کرده اند. براى اولين بار در اين دوره ماهى هاى زره ار و همچنين گياهان خشکى ظاهر شده اند. زمانى را که به وسيله عناصر راديواکتيو براى اين دوره محاسبه نموده اند در حدود 30 تا 40 ميليون سال مى باشد.

سيلورين در ايران

جغرافياى ديرينه و چگونگى پراکنش سنگ‎هاى سيلورين در ايران اين باور را به وجود آورده است که به لحاظ تداوم حرکات شاغولى وابسته به رخداد کالدونين و يا گسترش جهانى يخچال‎ها و افت سطح درياها، در زمان سيلورين خشکى ايرانزمين وسعت بيشترى داشته و به همين‎رو، در ايران، دورة سيلورين، يک دورة نبود رسوبگذارى است. با اين حال، در نواحى محدودى از البرز خاورى، ايران مرکزى و جنوب خاورى زاگرس سنگ‎هايى به سن سيلورين گزارش شده است. به همين دليل، نبوى (1355) بر اين باور است که در پيامد جنبش‎هاى زمين‎ساختى کالدونى، بخش شمال و شمال باخترى ايران به صورت خشکى (خشکى کالدونى) درآمده است. مرز خاورى اين خشکى از على‎آباد گرگان آغاز و پس از گذر از سمنان و محلات به زردکوه بختيارى رسيده است. ولى، وجود سنگ‎هاى سيلورين در تالش، محدودة اين خشکى را پرسش‎آميز مى‎سازد.

سنگ‎هاى سيلورين ايران بيشتر شامل شيل، سنگ ‎آهک و ماسه‎سنگى حاوى انواع گراپتوليت، مرجان، بازوپايان، تريلوبيت و کنودونت است که نشانگر محيط‎هاى رسوبى از نوع کم ژرفا است. يکى از ويژگى‎هاى سنگ‎هاى سيلورين ايران، فراوانى سنگ‎هاى آتشفشانى از نوع بازالت‎هاى زيردريايى است که تأييدى بر يک مرحلة بازشدگى(Opening Stage)  در پوستة کراتونى سکوى پالئوزوييک ايران است. گفتنى است در برخى نقاط ايران (جنوب گرگان، جنوب خاورى زون سنندج – سيرجان)، سنگ‎هاى آذرين سيلورين نسبت به سنگ‎هاى رسوبى اين زمان گسترش بيشترى دارند.

Spirograptus turriculatus

Phylum Hemichordata, Graptolithina

Geological Time: Early Silurian, Late Llandovery Stage (435-434 million years ago)

Size: 10 mm

Fossil Site: Cotton Formation, Cottons Hill Quarry, New South Wales, Australia

منبع:سازمان زمين شناسي و اكتشافات معدني كشور - GSI.ir